Vrijdag, 21 april. Het was een onstuimige lentedag, ’s avonds zou het mogelijk gaan regenen op veel plekken in Nederland. Maar gelukkig niet in Apeldoorn. Circa 1.500 gasten verzamelden zich op en rond het voorplein, waarna de show kon beginnen. Muziek, dans, acrobatiek, de Grand opening van het vernieuwde en verbouwde Paleis Het Loo was wervelend, spectaculair en bovenal geslaagd. Nadat de koning was rondgeleid door de ondergrondse uitbreiding en de vaste presentatie De Oranjes had bekeken, barstte het feest los. En terecht, verbouwen en vernieuwen hebben veel energie en inspanning gekost. Bovendien is het resultaat naar verwachting: de nieuwbouw onder het voorplein is prachtig en laat de façade van het gerenoveerde paleis ongemoeid.
Na elf jaar kwam er een einde aan het directoraat van Michel van Maarseveen. Zijn laatste werkdag op Paleis Het Loo leek behoorlijk op zijn eerste werkdag: meewerken, praten met collega’s in kleiner comité en met een afvaardiging van alle clusters, met als mooie afsluiting een borrel met collega’s en vrijwilligers, de familie van Paleis Het Loo. Ik wens Michel veel succes als directeur-bestuurder van het Geldersch Landschap en Kasteelen.
Begin september was de boekpresentatie van Spiegelingen, een toegankelijk geschreven en fraai vormgegeven boek over de ondergrondse uitbreiding. De auteurs gaan in op vrijwel alle facetten van de Vernieuwing & Verbouwing: welke keuzes op basis van welke uitgangspunten zijn er gemaakt, hoe de architectenselectie en de ontwerp- en bouwfasen verliepen en hoe het resultaat zich verhoudt tot andere verbouwde of vernieuwde musea. De directie van Paleis Het Loo legt met dit boek ook verantwoording af over de keuzes die zij heeft gemaakt.
De eerste tijdelijke tentoonstelling ging over de bouwperiode: het aanleggen van de bouwkuip, storten van het onderwaterbeton, de plaatsing van de wanden, alle ins and outs kwamen aan bod.
En in de éerste tijdelijke expositie nieuwe stijl over tronen door de tijd en wereldwijd waren bijzondere bruiklenen te bewonderen, bijvoorbeeld de troon uit de Ridderzaal en de Iron Throne uit de HBO-fantasyserie Game of Thrones. Tegelijkertijd bood de vaste presentatie De Oranjes een fraai overzicht van stadhouders, koninginnen en koningen en inzicht in de ontstaansgeschiedenis van onze parlementaire democratie. De tentoonstelling bestrijkt zes eeuwen, van stadhouder Willem van Oranje tot koning Willem-Alexander.
We sloten dit bijzondere jaar in de geschiedenis van Paleis Het Loo af met weer een verlichte kerstboom op het voorplein, het wintergroen en de gedekte tafels nieuwe stijl.
Er kwamen in totaal 383.383 bezoekers, een uitstekend resultaat voor de acht maanden dat we volledig open waren. Met een aantrekkelijk, uitgebreid en meerstemmig programma (ook online) gaan we volgend jaar voor de beoogde 500.000 bezoekers.
Veel lees- en kijkplezier met het overzicht van 2023.
Pien Harms
Directeur-bestuurder
April 2024
Energieverbruik en duurzaamheid
Paleis Het Loo beschikt over de meest hoogwaardige installaties en apparatuur, bijvoorbeeld een centrale energieruimte en Warmte Koude Opslag (WKO). Daarmee is het museum in staat om vanuit een centraal punt duurzame energie op te wekken en door het paleis en de andere gebouwen te transporteren. Alle risicovolle installaties als gasgestookte cv-ketels en koelmachines zijn verdwenen uit de monumentale en museale gebieden van het paleis, waardoor we duurzamer met het monument omgaan. Hierdoor is het tevens mogelijk om te zijner tijd gasloos de bedrijfsvoering uit te voeren.
Museumcollectief verduurzaming musea
Paleis Het Loo is aangesloten bij het museumcollectief voor de verduurzaming van musea, met als doel het CO2-gebruik met 40 tot 60 % te laten afnemen. De aanbesteding van de inkoop van energie voor 2025 en 2026 is in samenwerking met het Kröller-Müller Museum en het Nederlands Openluchtmuseum voltooid.
Duurzaamheidskenmerk BREEAM
BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assesment Method, een methode om de duurzaamheid van nieuwe gebouwen, bestaande gebouwen, gebieden en sloopprojecten te meten en te beoordelen: Pass, Good, Very Good, Excellent tot Outstanding, ook geduid in sterren: 1 t/m 5. Op dit moment voldoet Paleis Het Loo aan de eisen van Good of twee sterren voor BREEAM-In-Use. Ons doel is 3 sterren en de kwalificatie Very Good voor BREEAM-In-Use en 4 sterren en Excellent voor BREEAM-In-Asset. De certificering van In-Use wordt op zijn vroegst na een operationeel jaar vastgesteld, vermoedelijk eind 2024.
Grand opening (21 april)
Na vijfeneenhalf jaar was het zover: de Grand opening van het volledig vernieuwde, verbouwde en heringerichte Paleis Het Loo. Dans, muziek, acrobatiek en special effects wisselden elkaar af. De koning bekeek samen met architect Dikkie Scipio, ontwerper Herman Kossmann en enkele medewerkers de uitbreiding onder het voorplein en de vaste presentatie De Oranjes.
Show in de openlucht
De Grand opening van Paleis Het Loo was een groot evenement met een show in de openlucht van circa twintig minuten op het voorplein.
De genodigden liepen door de ondergrondse uitbreiding en bezochten de nieuwe vaste presentatie De Oranjes. Die vormt met de Grand Opening een onlosmakelijke twee-eenheid. Ze vertellen verschillende hoofdstukken uit hetzelfde verhaal; het verhaal van Paleis Het Loo en de geschiedenis van de Oranjes vanuit een modern en onafhankelijk perspectief.
PR-waarde
De PR-waarde van de Grand Opening was groot: van nieuwsberichten, social mediaberichten, interviews, persberichten tot films op YouTube. De ‘total potential news reach’ was 532 miljoen, de ‘mentions’ wereldwijd 275 miljoen. In combinatie met de kijkcijfers bereikte het museum maar liefst 1,42 miljard mensen, 61% van de totale mediawaarde op het moment van de opening. Daar hoorden ook 86 internationale persuitingen bij, onder meer in de Spaanse El Pais, het Franse Le Figaro, de Chinese Financial Times en het Britse Museums Journal.
Paleis Het Loo bedankt alle makers - 11 mei 2023
Enkele maatregelen
-
Gebruik van natuurlijke bestrijdingsmiddelen;
-
Beheersplan Biodiversiteit, met als doel het verhogen van die biodiversiteit;
-
Concept Duurzaamheidsbeleid 2024-2028;
-
85% van eigen gebruikte vervoersmiddelen zijn duurzaam aangedreven;
-
Minimaal 25% van onze leveranciers is afkomstig van een lokale en/of regionale onderneming;
-
Voor alle medewerkers staan er fietsen ter beschikking voor intern vervoer over het terrein;
-
Het paleis beschikt over een nieuwe centrale energieruimte waardoor we in staat zijn duurzame energie op te wekken door middel van WKO en de warmtepomp;
-
Alle verlichting in het paleis bestaat uit ledverlichting;
-
Alle toiletten en kranen zijn waterbesparend;
-
Monitoren en reductie van het energie- en waterverbruik, mede door batterijensets;
-
Inkoop van elektriciteit is 100% groen;
-
Afvalinzamelacties op het terrein en nabije omgeving;
-
Afval- en grondstoffen worden waar mogelijk hergebruikt.
Duurzaam depot
Ook het CC NL (gezamenlijk depot met het Rijksmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) is duurzaam ingericht en gebouwd. Het gebouw creëert zo veel mogelijk zelf het vereiste klimaat. Door de buitenmuren wel, maar de vloer niet te isoleren, creëren de warmte en koude van de onderliggende aardlaag een constante temperatuur van 12 tot 15 graden. Perfect voor de opslag van de collectie. Door middel van zonnepanelen op het dak produceert het CC NL eigen energie. Regenwater wordt opgevangen en gebruikt voor de toiletten en het ontwerp van het landschap eromheen draagt bij aan de ontwikkeling van de lokale flora en fauna. Ook duurzaam is de bereikbaarheid; het CC NL ligt centraal in het land, dicht bij de snelweg en vlak bij het treinstation Amersfoort Vathorst. De BREEAM-certificering is dan ook 5 sterren, Outstanding, de hoogst mogelijke score.
Afscheid Michel van Maarseveen (1 augustus)
Na elf jaar nam algemeen directeur Michel van Maarseveen afscheid van Paleis Het Loo. Hij zet zijn carrière voort bij het Geldersch Landschap en Kasteelen, waar hij als directeur-bestuurder de dagelijkse leiding heeft.
Ontdek Paleis Het Loo (21 april)
Ontdek Paleis Het Loo, een publieksboek over drie eeuwen hof- en buitenleven van de Oranjes, verscheen in drie talen (NL-ENG-DU). De Nederlandse versie krijgt in 2024 een herdruk.
Spiegelingen/Reflections (7 september)
Het hoe en waarom van de ondergrondse uitbreiding is vastgelegd in een rijk geïllustreerd, toegankelijk geschreven en fraai vormgegeven boek: Spiegelingen, Reflections. De auteurs Floris Alkemade, Peter Bakkum, Pien Harms, Michel van Maarseveen, Koen Ottenheym, Wim Pijbes, Dikkie Scipio en Anton Kos gaan in op vrijwel alle facetten van de Vernieuwing & Verbouwing: de start, de architectenselectie, het ontwerp, de bouw en het resultaat.
Visitatie (12 december)
Iedere vier jaar krijgen rijksmusea bezoek van een onafhankelijke visitatiecommissie. Het doel is een evaluatie van de organisatie, bedrijfsvoering, publieksactiviteiten en het collectiebeleid. Aan de visitatie gaat een zelfevaluatie vooraf: wat gaat goed, wat moet anders of beter, wat is relevant, welke doelstellingen en resultaten zijn behaald. Alle museale taken en bedrijfsprocessen kwamen voorbij. De commissie bedankte de medewerkers voor hun openhartige en oprechte reflecties en hun enthousiasme en betrokkenheid (het visitatierapport is naar verwachting eind mei 2024 openbaar).
Nieuwsbrief Vernieuwing & Verbouwing
Ook in de laatste verbouwingsmaanden maakten we de bezoekers deelgenoot van mijlpalen en andere essentiële bouwontwikkelingen via de nieuwsbrief Vernieuwing & Verbouwing en berichten op Facebook, Twitter en Instagram. De online tijdlijn met ontdekkingen en timelapses trok veel bekijks. De medewerkers en vrijwilligers kregen updates en informatie over de voortgang in de maandelijkse nieuwsbrief HALLoo en via een tweemaandelijkse livestreamuitzending.